Gelegenheidsgeschenken

Het klassieke 'envelopje onder der kerstboom' is een gelegenheidsgeschenk, dat ontsnapt aan vormelijke, fiscale en burgerrechtelijke regels. Het geschenk wordt niet belast en dient evenmin verrekend te worden na uw overlijden. Let wel: het dient wel voor een bepaalde gelegenheid te gebeuren (vb. Kerstmis), idealiter doet u dit elk jaar én zeer belangrijk, de waarde moet beperkt zijn, mag voor de fiscus 'niet belangrijk' zijn. Wat dat betekent, hangt van uw totale vermogen af. Als leidraad wordt soms de regel van 1% van uw totale vermogen (roerend en onroerend) gebruikt, maar dit is ook geen ijzeren wet. Wees dus voorzichtig.

Van geschenk naar schenking

Geeft u wel een belangrijke som weg in verhouding tot uw vermogen, dan spreken we wel over een schenking. Een schenking is wel aan fiscale en burgerrechtelijke regels onderhevig. Een schenking van een geldsom kan in cash gebeuren, dit is de zogenaamde 'handgift'. U kan ook via een overschrijving geld schenken, dan spreken we over een 'bankgift'.

Is de handgift of bankgift (altijd) belast?

Neen. Dit op voorwaarde dat u nog 5 jaar leeft na de schenking. Komt u te overlijden binnen de 5 jaar, dan wordt de schenking bij uw overlijden fictief bij de erfenis gevoegd en alsnog belast in de erfbelasting. Voor de schenkingen die gedaan zijn voor het jaar 2025, geldt nog de kortere termijn van 3 jaar.

Wenst u meteen gemoedsrust of wordt u bijvoorbeeld ernstig ziek kort na de schenking, kan u de schenking tijdens uw leven registreren, dan betaalt u een vast tarief van 3% schenkbelasting op de waarde van de schenking aan in rechte lijn (kinderen, kleinkinderen, stiefkinderen, adoptiekinderen en zorgkinderen voor zover zij aan de wettelijke voorwaarden voldoen) of uw partner (huwelijk, wettelijke en feitelijke samenwoning), waarbij voor feitelijke samenwoning vereist is dat deze op de dag van de schenking reeds minstens één jaar onafgebroken bestaat) en 7% aan alle anderen. De schenking wordt dan niet meer belast bij uw overlijden.

Moet ik documenten opstellen van de bankgift of handgift?

Neen. De bankgift en handgift ontsnappen aan de vormvoorwaarden. Echter is het wel aangeraden om enkele onderhandse begeleidende documenten op te stellen die dienen als het bewijs van de schenking. Zo kan u werken met een intentiebrief (voor de schenking), een 'pacte adjoint' (=bewijsovereenkomst) kort na de schenking opgemaakt, en een aanvaardingsbrief (na de schenking).  

Moet ik aan al mijn kinderen evenveel geven?

Niet per sé. Een schenking aan uw kinderen wordt vermoed op "voorschot van erfdeel" of "binnen erfdeel" te zijn. Dit wil zeggen dat na uw overlijden de schenking zal worden verrekend zodat al uw kinderen evenveel krijgen. Wenst u een kind meer te geven dan een ander kind, dan kan dit perfect. U dient dan wel in de pacte adjoint (of in uw testament) uitdrukkelijk aan te duiden dat het een schenking "buiten erfdeel" betreft. Deze schenking dient dan na uw overlijden niet meer verrekend te worden, tenzij de schenking het wettelijk minimum erfdeel van het ander kind zou aantasten. Heeft u 2 kinderen, dan kan u 75% aan 1 kind geven en 25% aan het andere. Zo wordt de reserve van het ene kind (25%) niet aangetast.

Kan ik mijn schenking herroepen?

In principe niet: 'gegeven is gegeven', tenzij in uitzonderlijke gevallen van ondankbaarheid of wanneer u een ontbindende voorwaarde heeft opgenomen in het schenkingscontract.

Erfovereenkomst voor familiale vrede

Wenst u de familiale vrede te behouden, maak dan goede afspraken met iedereen. Een mogelijkheid bestaat erin om een erfovereenkomst te sluiten tijdens uw leven, met al uw kinderen. In deze erfovereenkomst kan u laten opnemen welk kind reeds hoeveel heeft gekregen. Zo kan de vrede na uw overlijden gegarandeerd blijven.

We wensen u mooie feestdagen toe.

Davine Dujardin

Lissa Cloet